صاحب خانه

یادداشت ها و دست نوشته های مهدی عابدی

صاحب خانه

یادداشت ها و دست نوشته های مهدی عابدی

صاحب خانه

۲ مطلب در اسفند ۱۳۹۵ ثبت شده است

شنبه, ۲۸ اسفند ۱۳۹۵، ۱۲:۴۳ ق.ظ

رَسمِ رِفاقَت/ موانع ایجاد رفاقت پایدار

رسم رفاقت

اگر اینگونه باشید رفیق خوب نخواهید داشت!

صاحب خانه/ رفاقت و همنشینی با انسان های صالح و محبت ورزی صادقانه یکی از اساسی ترین نیاز های بشر است؛ در دنیایی که بد بینی، کینه توزی، منفعت گرایی، نگاه مادی و سود محور و غرق شدن در افکار و توهمات بی اساس به واسطه ظهور دنیای جدید مجازی باعث شده توده مردم از فضایل وکرامات اصیل انسانی فاصله بگیرند، این رفاقت و همنشینی با انسان های صالح، متقی و روشن دل است که می تواند انسان را از خطر سقوط در شقاوت و بد بختی نجات دهد.

رفاقت و همنشینی مانند هر چیز دیگر قواعد و باید و نباید های خود را دارد که توجه نکردن به آن ها باعث می شود یا رفاقت هایی گمراه کننده و بی اساس بین انسان ها شکل بگیرد و یا به واسطه آفت هایی که در میانه راه گریبان رابطه دوستی را می گیرد افراد به غایت محبت ورزی و دوستی نرسند.

ضرورت رفاقت و همنشینی با نیکان، عوامل ایجاد محبت، نقش محبت در سرنوشت انسان، موانعی محبت بین انسان ها، آداب، احکام و حقوق دوستی و آثار رفاقت از جمله عناوینی هستند که در بحث رفاقت می توان مشروح به آن ها پرداخت و احادیث و روایات زیادی هم در این باره در کتب معتبر روایی نقل شده است.

در این بین عواملی هم هستند که مانع ایجاد پیوند محکم دوستی بین افراد می شود یا رفاقت های شکل گرفته را از هم می گسلد. توجه به آفات دوستی باعث می شود انسان ها نسبت به ان ها دقت نظر داشته باشند و هر موقع رگه هایی از بروز آن ها در روابط دوستی خود حس کردند به مقابله با آن ها بپردازند.

در احادیث و روایات معصومین به موارد متعددی به عنوان موانع محبت و دوستی اشاره شده است.

سرشت پلید، بد خویی، عیب جویی، خرده گیری، ستیزه گری، سبک سری، خجالت دادن،تنگ چشمی، پریشانی، افسردگی، تکبر، دست انداختن، پیروی از سخن چین، جویا نشدن حال و خیر نرساندن به دیگران مهمترین مواردی است که از آن ها به عنوان موانع دوستی یاد شده است.

آفات دوستی کم و بیش ممکن است بین رفاقت های امروزی رواج داشته باشد؛ برخی ممکن است مشهود باشد و بعضی به صورت نامحسوس و پنهان از دید، در بین روابط ما دیده شود؛ بعضی آفت ها را به واسطه شناختمان بد می دانیم و بعضی دیگر را به علت جهل، بد نمی دانیم و برای رفعش اقدامی نمی کنیم.

 رفاقت و همنشینی یکی از مهمترین عوامل موثر در بحث تربیتی انسان هاست و تاثیر مستقیم و بزرگی بر سعادت و شقاوت افراد دارد. از این رو لازم است برای امری به این اهمیت، آداب و اصول آن رعایت شود تا انسان ها به واسطه همنشینی با نیکان از آثار و برکات این همنشینی بهره ببرند.

تکبر

تکبر به این معنی که انسان خود را برتر از دیگران ببیند و در وجود خود حس کند از دیگران بهتر است یکی از رذایل اخلاقی است که جدای از بحث رفاقت، در همه شئون زندگی انسان تاثیر نامطلوب می گذارد. انسان متکبر حاضر نیست خود را در سطح دیگران ببیند و در معاشرت با دیگران، با افرادی که آن ها را کمتر از خود می بیند همنشینی نمی کند. از آن جایی که بیشتر مواردی که انسان متکبر در آن ها احساس برتری می کند موارد عینی و دنیایی هستند (پول، مقام، جایگاه اجتماعی، تحصیلات، زیبایی، خانواده و ...) متکبران همواره دنبال هممشینانی هستند که در این زمینه ها در سطح خودشان باشند و به این سبب از همنشینی با صاحب دلان و روشن ضمیران که عموما بهره و علاقه چندانی به مظاهر دنیایی ندارند بی بهره می شوند.

جویا نشدن حال

اقتضای مشغله های این زمانه آن است که انسان ها از حال هم بی خبر باشند مگر آن که نیازی به هم پیدا کنند یا تصادفا در مسیری یا مکانی همدیگر را ببینند. ویزگی یک رفاقت پایدار آن نیست که ملاقات ها تصادفی و یا از روی نیاز باشد بلکه رفیقان شفیق همواره جویای احوال هم هستند و یکدیگر را در خوشی و ناخوشی همراهی می کنند. رفقات هایی که در آن از از احوال هم جویا نشوند به جدایی می انجامد. اگر رفیقی دارید و بعد از مدتی دوری و بی خبری در دل خود احساس نیازی از احوالپرسی و جویا شدن از حالش نکردید در رفاقت خود شک کنید! 

خیر نرساندن

انسان هایی که خیر خود را به دیگران می رسانند بالاترین مرتبه را در بهشت دارند. خیر خواهی برای دیگران و خیر رساندن، معامله ای است که نتیجه آن روزی به خود انسان بر می گردد (بقره/272). در عالم رفاقت هم خیر رساندن به رفیق باعث می شود پیوند های دوستی عمیق تر و محکم تر شود و روزی که انسان به کمک و یاری دوست خود نیازمند است از خیر دیگران بهره مند شود.  

دست انداختن

شاید دست انداختن و استهزاء دیگران در جمع یکی از بهانه های شادی و مزاح باشد اما معمولا انسان ها از افرادی که دیگران را دست می اندازند و مسخره می کنند حذر می کنند و تمایلی به همنشینی با آن ها ندارند؛ چرا که ممکن است روزی سوژه مسخره و خندیدن جمع شوند. کسی که دیگران را دست می اندازد نباید انتظار دوستی راستین و واقعی داشته باشد. 

عیب جویی

کمتر انسانی پیدا می شود که در ظاهر یا باطن خود عیبی نداشته باشد اما آن چیزی که مثل موریانه پایه و اساس رفاقت را سست می کند جستجوی عیب در دیگران است. کسی که همیشه در پی یافتن عیوب دیگران است و دیگران را به واسطه عیوبشان سرزنش کند یا از او در غیابش به واسطه عیوبش بد گویی کند بدون دوست خواهد ماند. انسان اگر در دوستی و معاشرت خود فقط به دنبال افراد بدون عیب و نقص باشد دوستانش اندک می شوند. البته هر فردی از جهت خیر خواهی وظیفه دارد به برادرانش جهت رفع عیوبشان کمک کند ولی اینکه انسان دنبال یافتن عیوب در دیگران و بزرگنمایی ان ها باشد رفتاری است که نتیجه آن چیزی جز محرومیت از دوستی نخواهد بود.


+منبع برخی عبارات احادیث کتاب «دوستی در قرآن و حدیث» اثر آیت الله محمد محمدی ری شهری است

۱ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۲۸ اسفند ۹۵ ، ۰۰:۴۳
مهدی عابدی
چهارشنبه, ۱۱ اسفند ۱۳۹۵، ۰۳:۰۰ ب.ظ

«سواد رسانه» و مصونیت بخشی خانواده از خطر انحراف

رسانه، سبک زندگی و رفتار بانوان؛

«سواد رسانه» و مصونیت بخشی خانواده از خطر انحراف


صاجب خانه/ فراگیری سواد رسانه یکی از ضرورت های انکار ناپذیر زندگی در قرن 21 است؛ ضرورتی که نبود آن باعث می شود لطمه های جبران ناپذیری در حوزه های مختلف بر زندگی انسان ها وارد آید.

صاحب نظران معتقدند ذهن انسان در عصر کنونی بیش از هر زمان دیگر مقهور رسانه ها و فضاسازی های آن است و دلیل آن چیزی نیست جز افزایش روز افزون انواع گوناگون رسانه و ابداع روش ها و راهبردهای مختلفی که صاحبان بنگاه های رسانه ای برای اثر گذاری بر افکار عمومی و رسیدن به منافع خود از آن استفاده می کنند.

اگر 100 سال پیش نهایت وسایل ارتباط جمعی که به انتشار دیدگاه و نظرات صاحبانش می پرداخت در روزنامه، منبر و تبلیغات چهره به چهره خلاصه می شد و از نیم قرن پیش محدوده رسانه ها با پیدایش رادیو و تلویزیون افزایش پیدا کرد، اما امروزه گسترش بیش از حد رادیو و تلویزیون و شبکه های ماهواره ای و فضای مجازی و توجه و نیاز بیش از حد به اثر گذاری بر افکار عمومی باعث شده درصد قابل توجهی از فرآیند های زندگی انسان ها تحت تاثیر رسانه ها رقم بخورد.
اهمیت این موضوع از آن جایی است که طبق تحقیقات انجام شده در زندگی انسان های قرن 21 این رسانه است که تعیین می کند مردم چه بخرند، چه بپوشند، کجا سفر بروند، چه اتومبیلی بخرند و چه چیز را ارزش بدانند و چه چیز را غیر ارزش!

این یکه تازی رسانه ها در تاثیر گذاری بر افکار عمومی و تعیین اولویت های زندگی انسان ها آن جا بیشتر می شود که مخاطبان رسانه ها از داشتن «سواد رسانه ای» محروم باشند و در اثر این فقدان، قادر نباشند تشخیص دهند که کدام قسمت از این پیام القا شده توسط رسانه مفید است و کدام مضر و از کدام باید تاثیر پذیرد و کدام را باید مواظب باشد تا تاثیر نامطلوبی بر نگرش ها و رفتارش نداشته باشد.
در حقیقت مخاطبی که مجهز به سواد رسانه ای باشد مانند فردی است که نیاز و حال خود را می شناسد و از سفره ای که در مقابل او پهن شده و انواع غذاها و مشروبات مفید و مضر در آن قرار داده شده است می داند کدام برایش مفید است و کدام را نباید استفاده کند.

ضروری است همه مخاطبانی که به هر نحوی و در هر سطحی با رسانه ها در ارتباط هستند و در معرض پیام های رسانه ای قرار دارند با اصول سواد رسانه ای آشنایی داشته باشند تا هنگام مواجهه با پیام های رسانه ای قدرت تشخیص و تمیز خوب و بد را داشته باشند.

اما در میان همه مخاطبان رسانه ها، بانوان به دلایل گوناگونی بیشتر از سایر اقشار در معرض رسانه هستند؛ زنان نسبت به مردان اوقات بیشتری را در خانه سپری می کنند و بیشتر وقت فراغت و بیکاری خود را با انواع رسانه (تلویزیون، ماهواره، شبکه های اجتماعی، مجلات و روزنامه و سایت های مختلف خبری و غیر خبری) سپری می کنند. همچنین زنان در بسیاری از تصمیم گیری های خانواده نقشی مستقیم و تعیین کننده دارند. از این جهت، فراگیری سواد رسانه برای زنان از اهمیت بالایی برخوردار است و بود یا نبود آن تاثیر مستقیمی بر سرنوشت زندگی و خانواده ایرانی دارد.
صاحبان بنگاه های رسانه ای و کارخانجات تولیدی سعی می کنند با استفاده از انواع و اقسام روش ها بر ذهن و نگرش مخاطبان خود تاثیر بگذارند و آن چه مد نظرشان است را القا کنند؛ در سریال ها و فیلم های سینمایی سبک زنگی مطلوب خود را نشان می دهند و به مخاطب القا می کنند که شما هم باید چنین سبک زندگی داشته باشید و با فضاسازی که در جریان سریال و فیلم می شود اینطور وانمود می کنند که نتیجه انتخاب این سبک زندگی خوشبختی و آسایش است.

در تبلیغات های بازرگانی هم انواع مختلف محصولات خود را جوری نمایش می دهند که ذهن مخاطب به این سمت برود که نبود این محصول در زندگی من نقص است و اگر آن را ندارم تهیه کنم و اگر از مدل دیگر دارم برای تعویض آن اقدام کنم.

از آن جایی که مخاطب اکثر اینگونه فیلم ها و تبلیغات بازرگانی بانوان هستند محتوای بیشتر آن ها طوری برنامه ریزی شده است که در حیطه تصمیم گیری بانوان و مسائل مربوط به داخل خانه (لوازم آرایشی بهداشتی، لوازم خانگی، آینده تحصیلی فرزندان و…) قرار می گیرد.

از طرفی چون زنان به دلیل خصوصیت های ذاتی خود، بیشتر و سریع تر تحت تاثیر پیام های محیط قرار می گیرند سرمایه گذاری سیاست گذاران رسانه ای برای تاثیر گذاری بر این قشر به مرتب بیشتر از سایر اقشار است.

از این رو لازم است بانوان با فراگیری سواد رسانه ای خود را به ابزاری مجهز کنند تا در رویارویی با پیام رسانه های اطراف خود مواجهه ای هوشمندانه داشته باشند و قدرت تشخیص درست از نادرست را پیدا کنند و مواظبت کنند پیام های مخابره شده از رسانه ها که از طریق ضمیر ناخودآگاه بر اندیشه، نگرش، تصمیم و رفتار آن ها تاثیر می گذارد باعث نشود مسیر زندگی و نیاز های آن ها دچار انحراف شود.

منتشر شده در : آرمان زنان

باز نشر در: صاحب نیوز، چشم برخوار، شبکه اطلاع رسانی راه دانا

۰ نظر موافقین ۰ مخالفین ۰ ۱۱ اسفند ۹۵ ، ۱۵:۰۰
مهدی عابدی