صاحب خانه

سنت اربعین و ظرفیت عظیم ایجاد قرابت بین ملت های مسلمان

🔴 سنت حسنه پیاده روی اربعین که چند سالی است رونق خاصی به خود گرفته، یک ظرفیت عظیم است که از آن می توان برای قرابت بیشتر فرهنگ ها و ملت های مسلمان و شیعه استفاده کرد. البته ارزش معنوی زیارت حضرت سید الشهدا در روز اربعین و آن هم به تاسی از اهل بیت آن حضرت، با پای پیاده رفتن جای خود دارد و با هیچ چیز قابل مقایسه نیست؛ اما ظرفیت ایجاد شده در کنار این عمل معنوی و البته به برکت آن، فرصتی است که جهان اسلام باید از آن استفاده حداکثری را ببرد و از آن برای ایجاد اتحادی عظیم بین ملت های مسلمان منطقه استفاده کند. در این نوشتار قصد دارم به صورت خلاصه به نکته هایی از این سفر معنوی اشاره کنم و گوشه ای از مشاهداتم از آن چه امسال و در سومین سفر اربعینم گذشت را به رشته تحریر در آورم! اما بعد...

🔺زبان اولین و مهمترین راه ارتباطی بین انسان هاست و داشتن توانایی صحبت کردن با زبان عربی دوایی است که برای همه دردهای یک زائر اربعینی شفا بخش است. اکثر زائرین اربعین عرب زبان هستند؛ لبنان، سوریه، بحرین، یمن، عربستان و عراق! دانستن زبان عربی و توانایی تکلم با عرب زبانان اولویت دارترین مهارتی است که در ایجاد ارتباط بین فرهنگ های حاضر در اربعین کاربرد دارد. متاسفانه ایرانیان در این زمینه توانمندی کمی دارند و درصد کمی از آن ها می توانند حتی نیاز های اولیه خود را به زبان عربی بیان کنند. برای ایجاد ارتباط با ملت عراق و دیگر ملت های عرب زبان لازم است ایرانیان در حد کافی و مورد نیاز، توانایی ایجاد ارتباط زبانی با عرب زبانان را پیدا کنند.

🔺فرهنگ ملت عراق را باید شناخت. ایرانیان شناخت کمی از فرهنگ عراقی ها دارند و این شناخت کم باعث می شود تصوراتی نادرست درباره آن ها به وجود بیاید. این موضوع وقتی محرز تر می شود که می بینیم افرادی که کمتر به عراق سفر کرده اند و یا سفر اربعین نرفته اند دیدگاه مثبتی نسبت به مردم عراق ندارند و در مقابل کسانی که به سفر اربعین رفته اند مردم عراق و فرهنگ شان را بسیار تحسین می کنند. تفاوت سفر اربعین با دیگر سفرهای زیارتی عتبات عالیات در همین است؛ در سفر اربعین تن زائر ایرانی به تن مردم عراق می خورد و با آن ها می جوشد و زندگی می کند، غذایشان را می خورد و در منزلشان می خوابد. ولی در سفرهای کاروانی، زائر در یک محیط کاملا ایزوله و جدا شده قرار دارد و کمترین ارتباطی بین زائر ایرانی و میزبان عراقی ایجاد نمی شود و البته این خیلی بد است! از این جهت است که در سفر ابعین زائر ایرانی با خلقیات و فرهنگ مردم عراق آشنا می شود و این آشنایی باعث می شود تصور مردم ایران نسبت به مردم عراق بسیار بهبود پیدا کند.

🔺شبهه رایجی که هنگام صحبت از اربعین و سفر کربلا بین عامه مردم مطرح می شود این است که مردم عراق مردمی ناجوانمرد هستند! اینها کسانی هستند که خون جوانان ایرانی را به زمین ریختند و به خاک ایران تجاوز کردند! چرا امروز با آن ها دوستی می کنید؟ مگر 8 سال تجاوز صدام را فراموش کرده اید و ... .البته این صحبت درست است که صدام و مزدورانش 8 سال به ملت ایران ظلم کردند و این ظلم هم بخشودنی نیست! زائران اربعین هم این ظلم را فراموش نکرده اند و هیچگاه از ذهن خود پاک نخواهند کرد! اما نکته اینجاست که این مردم عراق آن ظالمان جنایتکار نیستند! شیعیان عراق در زمان صدام هم مورد ظلم و ستم مزدوران صدام بودند و زیر شکنجه هایش شهید می شدند. آن ها هیچگاه موافق و همراه تجاوز و ظلم صدام به ایران نبوده و فهمیدن این موضوع با چند روز بین مردم عراق بودن کار سختی نیست! به راحتی می توان فهمید این ها، آن ظالمان نیستند. اگر در کل شهرهای عراق بگردید حتی یک عکس پیدا نمی کنید که به عنوان شهید عراقی در جنگ 8 ساله علیه ایران یادش گرامی داشته شده باشد. امام امروز می بینید روی همه 1500 عمود جاده نجف کربلا تمثال شهدای حشد الشعبی که همدوش رزمندگان ایرانی برای دفاع از تمامیت ارضی جهان اسلام می جنگیدند نمایان است. این یعنی این مردم، آن ظالمان نیستند.

🔺 مردم عراق مردم تمیز و نظیفی هستند. این که در مسیر کربلا و خیابان های اطراف حرم کوه های زباله ایجاد می شود ارتباطی به فرهنگ مردم عراق ندارد. اتفاقا منازل آن ها منازلی زیبا و منظم و تمیز است. مشکل این زباله ها، ناکارآمدی دستگاه های مدیریت شهری در کربلا و کشور عراق است. کما اینکه مردم ایران هم علی رغم اینکه مردمی نظیف هستند اگر در جایی باشند که مسئولان و مدیران تدبیری برای نظافت آن جا نکرده باشند، به عنوان مثال به اندازه کافی سطل زباله تعبیه نکرده باشند، مسلما جلوه ای نامطلوب حاصل می شود. اما این تقصیر مردم نیست؛ تقصیر مدیران و سردمداران است که برای شرایط در پیش رو تدابیر لازم را نکرده اند. این نکته را در پاسخ به اظهار نظر سطحی و کوته نظرانه خانم مولاوردی درباره زباله های ریخته شده در اطراف مسیر زائران بیان کردم که بگویم مشکل از مردم نیست، مشکل از شماست!

🔺 نکته قابل توجه و تامل در اربعین امسال، حضور زائران زیادی از کشور پاکستان بود. هیئات پاکستانی مثل هیئت های سایر کشور ها به صورت منظم در مسیر های منتهی به حرم مطهر با سبک و سیاق و آهنگ خودشان مشغول عزاداری می شدند و ارادتشان به اهل بیت علیهم السلام و حضرت سید الشهدا را به نمایش می گذاشتند. احساس هویت ایجاد شده بین زائران پاکستانی امری ارزشمند است و در دراز مدت اثرات بسیار خوبی خواهد داشت؛ همانطور که زائران لبنانی، عربستانی و افغانستانی هویت پیدا کرده اند و با اعتماد به نفس در همایش عظیم اربعین حضور پیدا می کنند. تجمع شیعیان ایرانی، عراقی، لبنانی، بحرینی، افغانستانی و پاکستانی در سرزمین مقدس کربلا و با محوریت محبت حضرت سید الشهدا آن هم به تعداد میلیونی بهترین فرصتی است که می توان از آن برای ایجاد اتحادی گسست نشدنی بین شیعیان این کشور ها ایجاد کرد. البته حضور زائران از کشور سوریه کمرنگ بود و حس نمی شد. اگر تدبیری شود تا حضور شیعیان سوری هم در زیارت اربعین پررنگ تر شود این حلقه اتصال کامل تر خواهد شد.

🔺 مهمان نوازی شیعیان عراقی از زائران حضرت سیدالشهدا وصفی ناگفتنی دارد؛ نمونه اش را هیچ جا ندیده ام. سر جاده می ایستند، التماست می کنند که شب به خانه شان بروی. با ماشین خودشان تو رو به خانه می برند. بهترین سفره را برایت پهن می کنند. لباست را می شویند. صبحانه و شام از تو پذیرایی می کنند. بهترین خوابگاه را فراهم می کنند و صبح هم بعد از پذیرایی صبحانه، تو را به جایی که می خواهی می رسانند. اصلا «مهمان خانه» یا همان اتاق میهمانی پای ثابت منازل عراقی است و فرهنگ غربی اتاق میهمان را از معماری آن ها حذف نکرده؛ علی رغم معماری ما ایرانی ها که با سبک های جدید معماری و نقشه کشی، دیگر چیزی به اسم اتاق میهمان در منازلمان وجود ندارد و همه چیز در سالن پذیرایی و آشپرخانه open خلاصه شده است. البته عراقی ها گاهی در بین صحبت هایشان از مهمان نواز نبودن ایرانی ها در خلال سفرهایی که به شهرهای زیارتی ایران داشته اند گلایه می کردند. باید به این نکته توجه داشت که طبیعتا مردم عراق که از زائران اربعین اینگونه مخلصانه پذیرایی می کنند باید هنگامی که به ایران می ایند مورد استقبال و پذیرایی گرم ما قرار گیرند و جوری نباشد که وقتی میهمان ما می شوند با آن ها طوری رفتار کنیم که گویی غریبه ترین مردم دنیا را دیده ایم. میهمان نوازی عراقی ها باید بین مردم ایران هم فرهنگ شود! 

پایان/.